Η άρνηση είναι ένας μηχανισμός αντιμετώπισης που σας δίνει χρόνο να προσαρμοστείτε σε οδυνηρές καταστάσεις. Ωστόσο, η παραμονή στην άρνηση μπορεί να επηρεάσει τη θεραπεία ή την ικανότητά σας να αντιμετωπίσετε νέες προκλήσεις. Εάν είστε σε άρνηση, προσπαθείτε να προστατεύσετε τον εαυτό σας, αρνούμενοι να αποδεχτείτε την αλήθεια για κάτι που συμβαίνει στη ζωή σας.
Κάποιες φορές, η αρχική βραχυπρόθεσμη άρνηση μπορεί να είναι καλή, δίνοντάς σας χρόνο να προσαρμοστείτε σε ένα επώδυνο ζήτημα. Μπορεί επίσης να είναι ένας πρόδρομος για να κάνετε κάποια αλλαγή στη ζωή σας. Αλλά η άρνηση έχει και μια σκοτεινή πλευρά.
Η άρνηση αναγνώρισης ότι κάτι δεν πάει καλά είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης συναισθηματικών συγκρούσεων, στρες, οδυνηρών σκέψεων, απειλητικών πληροφοριών και άγχους. Μπορείτε να αρνηθείτε οτιδήποτε σας κάνει να νιώθετε ευάλωτο ή απειλεί το αίσθημα ελέγχου σας, όπως μια ασθένεια, ένας εθισμός, διατροφικές διαταραχές, προσωπική βία, οικονομικά προβλήματα ή συγκρούσεις σχέσεων. Όταν είστε σε άρνηση, δε θα αναγνωρίσετε μια δύσκολη κατάσταση, θα προσπαθήσετε να μην αντιμετωπίσετε τα γεγονότα ενός προβλήματος, κι έτσι θα μειώσετε τις πιθανές συνέπειες του ζητήματος.
Μερικές φορές, όμως, μια σύντομη περίοδος άρνησης μπορεί να είναι χρήσιμη. Η άρνηση δίνει στο μυαλό σας την ευκαιρία να απορροφήσει ασυνείδητα σοκαριστικές ή ενοχλητικές πληροφορίες με ρυθμό που δεν θα σας οδηγήσει σε ψυχολογική φθορά. Για παράδειγμα, μετά από ένα τραυματικό γεγονός, μπορεί να χρειαστείτε αρκετές ημέρες ή εβδομάδες για να επεξεργαστείτε αυτό που συνέβη και να αντιμετωπίσετε τις προκλήσεις που έρχονται.
Όταν αντιμετωπίζουμε μια συντριπτική εξέλιξη γεγονότων, είναι εντάξει να πούμε: “Απλώς δεν μπορώ να τα σκεφτώ όλα αυτά τώρα”. Ίσως χρειαστείτε χρόνο για να αντιμετωπίσετε αυτό που συνέβη και να προσαρμοστείτε στις νέες συνθήκες. Αλλά είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσετε ότι η άρνηση πρέπει να είναι μόνο ένα προσωρινό μέτρο – δεν θα αλλάξει την πραγματικότητα της κατάστασης.
Δεν είναι πάντα εύκολο να καταλάβει κανείς αν η άρνηση τον πάει πίσω. Η δύναμη της άρνησης μπορεί να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου, ειδικά για κάποιον για παράδειγμα με μια χρόνια ασθένεια – ορισμένες περίοδοι συνδέονται με λιγότερη άμυνα και άλλες φορές η άρνηση μπορεί να είναι πολύ ισχυρότερη. Εάν αισθάνεστε ότι είστε σε άρνηση για πολύ καιρό, μπορείτε να δοκιμάσετε αυτές τις στρατηγικές:
Ελέγξτε ειλικρινά αυτό που φοβάστε. Σκεφτείτε τις πιθανές αρνητικές συνέπειες της μη λήψης μέτρων. Αφήστε τον εαυτό σας να εκφράσει τους φόβους και τα συναισθήματά του. Προσπαθήστε να εντοπίσετε τις παράλογες πεποιθήσεις για την κατάστασή σας. Ανοιχτείτε σε έναν έμπιστο φίλο ή αγαπημένο σας πρόσωπο. Εάν δεν μπορείτε να σημειώσετε πρόοδο αντιμετωπίζοντας μόνοι σας μια αγχωτική κατάσταση, σκεφτείτε να μιλήσετε με έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Αυτός μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε υγιείς τρόπους για να αντιμετωπίσετε την κατάσταση αντί να προσποιείστε ότι δεν υπάρχει.
Μαρία Παπουτσή
M.Sc. Ψυχολογός-Παιδοψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
