Όλοι οι άνθρωποι, έχουμε την τάση να αξιολογούμε τον εαυτό μας ή πτυχές, κομμάτια του εαυτού μας, να τους δίνουμε έναν τίτλο. Η αυτοπεποίθηση αναφέρεται στον τρόπο εκείνο που συνήθως αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας και την αξία που έχουμε γι’αυτόν. Εάν όμως η αξιολόγηση που κάνουμε είναι συχνά αρνητική, τότε αντιμετωπίζουμε προβλήματα με χαμηλή αυτοπεποίθηση.
Χαμηλή αυτοπεποίθηση
Έχετε αισθανθεί ποτέ δυσαρεστημένοι, μη ικανοποιημένοι ή και δυστυχισμένοι με τον εαυτό σας; Έχετε σκεφτεί ποτέ ότι είστε αδύναμοι, ανόητοι, προβληματικοί, κατώτεροι απο άλλους ανθρώπους, μη ελκυστικοί, άσχημοι, μη αγαπητοί ή αποτυχημένοι; Όλοι μας σαφώς χρησιμοποιούμε κάποιες απο αυτές τις λέξεις για τον εαυτό μας κάποιες φορές, ιδιαίτερα όταν βιώνουμε μία πιεστική και στρεσσογόνα κατάσταση. Παρόλαυτα, εάν σκέφτεστε συχνά με αυτόν τον τρόπο για τον εαυτό σας, τότε πιθανόν να έχετε πρόβλημα με την χαμηλή αυτοπεποίθηση και την διαχείριση αυτής. Η χαμηλή αυτοπεποίθηση αναφέρεται σε μία γενικότερη αρνητική εικόνα και άποψη που έχει κάποιος για τον εαυτό του και στην τάση να κριτικάρει και να αξιολογεί τον εαυτό του αρνητικά.
Η επίδραση της χαμηλής αυτοπεποίθησης στο άτομο
Συχνή αυτοκριτική. Αρνητικές δηλώσεις, σκληρή κριτική των πράξεων, των ικανοτήτων, ακόμη και των αστείων που μπορεί να λένε ανά διαστήματα. Συχνά ρίχνουν τον εαυτό τους, τον αμφισβητούν ή τον ατηγορούν όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν και τόσο καλά.
Αγνοούν τα προτερήματά τους. Όταν τους γίνονται κάποια κοπλιμέντα, τα βάζουν στην άκρη και τείνουν να λένε συχνά ότι δεν είναι και κάτι σημαντικό, είναι απλή τύχη και επικεντρώνονται σε όσα δεν έχουν καταφέρει και στα λάθη τους.
Διακατέχονται απο αρνητικά συναισθήματα. Συχνά νιώθουν στεναχωρημένοι, αγχωμένοι, πιεσμένοι, ένοχοι, ντροπιασμένοι, απεγνωσμένοι και θυμωμένοι.
Επίδραση στο εργασιακό και ακαδημαικό κομμάτι. Πολλές φορές δεν πετυχαίνουν τους στόχους τους, καθώς θεωρούν ότι είναι λιγότερο ικανοί σε σχέση με άλλους. Αποφεύγουν να πάρουν ρίσκα και να αξιοποιήσουν ευκαιρίες με τον φόβο ότι δε θα τα καταφέρουν. Δεν αναμένουν καλά αποτελέσματα σε ό,τι κάνουν καθώς δεν πιστεύουν στις ικανότητές τους.
Προβλήματα στις σχέσεις τους. Αντιδρούν σε κριτική, κάνουν πίσω για να ευχαριστούν τους άλλους, κλείνονται στον εαυτό τους και αποφεύγουν τις κοινωνικές συναναστροφές. Σπανίως θα υπερασπιστούν τον εαυτό τους ή θα τον προστατέψουν απο κριτική ή ακόμη και κακοποίηση, τόσο απο συντρόφους όσο και απο μέλη της οικογένειας.
Αποφυγή δραστηριοτήτων. Δεν ξεκινάνε εύκολα κάποια δραστηριότητα, διότι τους αγχώνει το ενδεχόμενο της κριτικής και του ανταγωνισμού, ειδικά σε αθλήματα ή σε ομαδικές δραστηριότητες.
Συμπέρασμα
Είναι κοινό και αρκετά σύνηθες πρόβλημα για πολλά άτομα, επομένως δεν είστε μόνοι! Μπορεί να εμφανιστεί είτε ως μέρος κάποιου προβλήματος, είτε ως αποτέλεσμα άλλων προβλημάτων, είτε να αποτελεί το ίδιο το πρόβλημα.
Μαρία Παπουτσή M.Sc. Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
